Baklagiller familyasından beyaz çiçekli bir bitki olan mercimek, 20-70 cm boylarında, yumuşak ve ince gövdeli, tek yıllık otsu bir sebze bitkisidir. Sıcak ılıman iklim koşullarının hâkim olduğu bölgelerde yetiştirilen bir besindir. Yemeklik baklagiller içerisinde kuraklığa, sıcağa ve soğuğa en dayanıklı olan gıda maddesidir. Meyveleri bakla tipinde olup, adını alan sarımtırak esmer renkteki şişkin torbalarda gelişir. Torba içindeki tanelere mercimek denir. Şekil itibariyle mercimek taneleri yassı, 0,5 cm çapındaki disk biçimindedirler. Büyüklük, şekil ve renklerine göre isimlendirilirler: Sultan mercimek, yeşil mercimek, kırmızı mercimek gibi.